Creating Conditions for Change

Creating Conditions for Life

Ways of inhabiting the symbiocene
A quest to train our response-ability and stay with the trouble

In het Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek Creating Conditions for Change gingen we op zoek naar condities voor verandering, voorwaarden die nodig zijn om de transitie naar een rechtvaardige, gezonde en duurzame maatschappij daadwerkelijk te realiseren. Onze zoektocht leidde ons naar een dieperliggende laag: het scheppen van voorwaarden voor verandering vraagt om de creatie van levensversterkende omstandigheden, condities die voor méér leven zorgen, net zoals de natuur werkt. Life creates conditions conducive to life. We verbonden levend systeemdenken, innerlijke ontwikkelingsdoelen en regeneratieve ontwikkeling. We ontdekten het potentieel van het diep luisteren, niet alleen naar mensen, maar ook naar dieren, planten, water en andere meer-dan-menselijke stemmen. Hoe kunnen we écht horen wat deze wereld van ons vraagt? En hoe kunnen we de manier waarop wij de aarde bewonen veranderen?

Het antwoord ligt niet in de zoveelste toolkit over regeneratief of life-centered ontwerpen. Het antwoord is een zoektocht naar beter waarnemen, naar onderzoeken wat we voor waar aannemen, naar diep luisteren, naar vrijmoedig spreken, een autonome stem vinden. Response-ability. ACTING from BEING, vanuit een CARING voor de ander en de planeet.

Hoe dan? Met introspectieve methodes als meditatie, contemplatie, écriture automatique, journaling. Door systemen te voelen door schone of rake vragen te stellen en zo de belevingswereld van de ander te begrijpen en ontwarren. Door collaboratieve, belichaamde praktijken in te zetten. Door interventies te ontwerpen volgens de principes van de natuur, vanuit het plaatselijke potentieel, zodat systemen zichzelf organiseren richting een bloeiende toekomst.
Door de mogelijkheid te creëren om geraakt te worden, resonantie-ervaringen waardoor we veranderen, die ons tot mens maken.

Een respons dus als een manier van zijn-in-de-wereld die wordt gekenmerkt door vitaliteit, dialoog, aanraking en echte ervaringen. Startend vanuit wie we als mens zijn, wij zijn natuur, we zijn verwant - in kinship - met alles wat leeft. In het formuleren van je respons bepaal je welke positie je inneemt in het scheppen van voorwaarden voor verandering: die van verhaler, vertaler, acupuncturist, toekomstdenker, verbeelder, toepasser of ...?

Voor de transitie naar het nieuwe tijdperk van het symbioceen, waar de mens in symbiose met natuur en technologie leeft, hebben we een nieuwe taal nodig. Een taal met werkwoorden en metaforen. Een bezielde taal. Een taal die wacht om opnieuw geboren te worden. Verborgen onder de waan van de dag, de cultuur en de maatschappij, maar nooit vergeten. Nog altijd springlevend bij inheemse volkeren. Een taal die ons helpt de sprong te maken van een machineparadigma naar een procesparadigma. Die ons helpt navigeren in de complexiteit, richting een wereld die altijd in wording is. Een wereld van becoming. Een taal die ons uitnodigt om ook zelf thuis te komen, inheems te worden, één met de plekken die we bewonen zodat we ze met meer zorg en verantwoordelijkheid kunnen doorgeven aan de generaties na ons.

Duik hieronder in de essentie van ons onderzoek, vergezeld door de bronnen die ons de weg wezen.

REGENERATIVE DEVELOPMENT & DESIGN
(Regenesis Group)

Work with whole SYSTEMS
Work with POTENTIAL, not problems
Work from the uniqueness of each PLACE
Work with NESTED systems
Find nodal INTERVENTIONS

Transforming the ways humans 
INHABIT the earth

REGENERATIEVE ONTWIKKELING & ONTWERP
(Leen Gorissen)

Leren denken in LEVENDE systemen
POTENTIEEL van plaats en van lokale bevolking gaan hand in hand
Uiterlijke ontwikkeling van PLAATS samen met innerlijke ontwikkeling van bewoners
Werken op de schaal van lokale gemeenschappen, steden en bioregio's
Vermogen ontwikkelen om in dienst te staan van een systeem op een hoger niveau
INTERVENTIES die streven naar florerende sociaalecologische systemen, systemen die gunstig zijn voor al het leven op aarde


BECOMING: we worden weer inheems, één met de plekken die we bewonen zodat we ze met meer zorg en verantwoorlijkheid kunnen doorgeven aan de volgende generaties.

REGENERATIVE DESIGN
(ARUP)

Guiding principles: NATURE-LED, SYSTEMIC, EQUITABLE
Context: we are nature, recognising indigenous & traditional wisdom

WARM DATA LABS
(Nora Bateson)

Nora Bateson ontwikkelde Warm Data Labs, een ervaringsgerichte methode om via ‘warm data’ inzicht in de samenhang tussen elementen binnen een levend systeem te krijgen (in contrast tot ‘koude data’ : feiten en cijfers die los van hun context worden geanalyseerd). De methode biedt een manier om de relationele en contextuele complexiteit van een situatie te ervaren en te doorgronden.

In een Warm Data Lab bewegen deelnemers zich tussen verschillende perspectieven. Dit gebeurt in kleine gespreksgroepen die elk een ander aspect van een thema belichten. Denk aan perspectieven zoals: emotioneel & psychologisch, cultureel & historisch, economisch & sociaal, ecologisch & biologisch. Door voortdurend van perspectief te wisselen, ontstaat een diepere, systemische blik op het vraagstuk. Er is geen ‘juiste’ conclusie, maar een rijkere manier van denken en voelen over complexiteit.

RESPONS-ABILITY
(Marjorieke Glaudemans)

In Respons-ability onderzoekt conceptueel kunstenaar Marjorieke Glaudemans hoe om te gaan met de complexe systemen die we nota bene zelf creëren?

Respons hangt af van wat je in je blikveld toelaat, van wat je waarneemt en wat je voor waar neemt. Het vormen en geven van respons begint bij waarnemen en is elk moment opnieuw een creatieve daad. Je respons-ability nuanceert als je cirkel van waarneming vergroot en als je introspectie verfijnt.

Iedereen heeft de capaciteit om een autonome stem te ontwikkelen en in te brengen; om voorbij de what’s in it for me? interface van dit tijdsgewricht te kijken en om zich af te vragen wat de wereld van ons nodig heeft, vanuit het verlangen naar een adequate respons op grote vragen van deze tijd; om voorbij de rationele doel-middelmentaliteit (het dominante paradigma) de complexe situaties waar te nemen.

Heldere individuele respons creëert meerstemmigheid. Het gaat om stemmen die in alle bescheidenheid beogen bij te dragen aan het moment en tegelijkertijd aan de opgaven van deze tijd, om deze stemmen kunnen verweven met andere stemmen tot een genuanceerde beweging.

Autonoom spreken en handelen raakt snel ondergesneeuwd door het verlangen naar goedkeuring en de angst voor afwijzing waardoor we makkelijk van de oorspronkelijke intentie afzien en kameleontisch worden, zelfs voor onszelf. Autonomie vraagt werk in het laboratorium van je eigen geest. Autonome respons vormen en geven is niet voorbehouden aan kunstenaars, maar een respons-ability van iedereen, een individuele kunst van het autonoom weerklank geven op wat er speelt, zodat er zich een vitale meerstemmigheid vormt. Autonome weerklank vormen op wat er speelt vraagt om een scherpe zelfreflectie om ‘the pollution of the world within us’ te stoppen. Autonomie is een voortdurend proces, een niet aflatende dynamiek tussen de innerlijke stemmen over de uiterlijke omstandigheden en je onderliggende intentionaliteit.

CONTEMPLATIE en ECRITURE AUTOMATIQUE
(Marjorieke Glaudemans)

Contemplatie is samen met écriture automatique de techniek waar dit boek als atelier toe uitnodigt om mee te experimenteren. Contemplatie is geen logische analyse, het is ook niet divergeren in de wetenschap dat je zult convergeren, het is een innerlijk waarnemen op basis van verwondering, voorbij het oordeel. Het is aan je geestesoog voorbij laten glijden wat opdoemt wanneer je je contemplatie richt op een bepaald onderwerp. Het is langzaam verkennen wat je waarneemt over iets, alsof je eromheen loopt en het van alle kanten bekijkt. Het is alert en tegelijkertijd ontspannen stilstaan, stilstaan in verwondering (Verhoeven 1967). Na contemplatie ga je door met écriture automatique (Breton 1919): Plaats je pen of potlood op het papier en schrijf direct op wat er in je opkomt, zonder censuur of ordening. Laat uit je pen vloeien wat zich aandient. Schrijf een aantal minuten door zonder te stoppen. Lees dan terug wat je geschreven hebt en markeer wat tot je spreekt.